Manevi Tazminat Nedir?

Manevi tazminat nedir? sorusuna Av.Mehmet Ali ŞAHİN şöyle cevap vermektedir.                    

(Av.Mehmet Ali ŞAHİN’nin web sitesinden alıntıdır.)

Manevi Tazminat Nedir?

Manevi tazminat kişinin gördüğü herhangi bir zarar sonrası yaşadığı acı, üzüntü, keder, korku gibi neticeleri tazmin etmek amacıyla ödenen tazminat türüdür. Manevi tazminat istemek için kişilik haklarına, değerlerine yapılan bir saldırı söz konusu olmalıdır. Hukukta belirtilen manevi tazminata talep hakkı doğuran hususlar şöyledir; kişinin sağlığı, yaşamı, ruh bütünlüğü, vücut bütünlüğüne zarar verilmesi olarak sıralanabilir. Aynı zamanda manevi tazminat boşanma sırasında ve sonrasında da kişilik haklarına saldırı yapılması ve benzeri sebeplerle de talep edilebilmektedir. Manevi tazminatın belli bir miktarı olmamakla beraber yaşanan olaya göre belirlenebilmekte ve hâkimin takdirine göre değişebilmektedir.

Manevi Tazminatı Belirleyici Hususlar                       

Manevi tazminatın hesaplanmasına ilişkin bir hüküm bulunmamakla beraber belli başlı hususlar göz önüne alınmaktadır bunlar şu şekildedir; meydana gelen manevi zararın büyüklüğü, zararın yaşandığı sırada paranın satın alma gücü, tarafların olaydaki kusurlarının payı, yaşanan durum ve tarafların maddi durumlarıdır. İş kazası ve meslek hastalıkları, boşanma davası, trafik kazası ve pek çok yaşanan elim olayda manevi tazminat talep eden kişinin psikolojik durumu da göz önüne alınmalı ve yaşadığı kayıplardan ötürü manevi olarak huzurunu sağlayıcı tazminat mağdura ödenmelidir. Manevi tazminat tarafı fakirleştirmez aynı zamanda diğer tarafı da zenginleştirmemeli. Verilen tazminat kişinin kaybettiği unsurların ileride yaşatacağı keder üzüntü ve diğer kayıplar göz önüne alınarak belirlenmelidir.

Boşanma Davalarında Manevi Tazminat

Boşanma davalarında maddi tazminatın belirlenmesi ise bazı süreçler sonunda gerçekleşir. Boşanma sırasında ve sonrasında tarafların yaşadığı psikolojik sorunlar toplumsal baskı birçok etmen kişilik haklarını zedelemiş olabilir bu gibi durumlarda manevi tazminat hakkı doğmaktadır. Manevi tazminat alabilmek için boşanma kararı verilmiş olmalı ve dilekçede manevi tazminat talep edilmiş olmalıdır. Manevi tazminat talebinde bulunan taraf boşanmada diğer tarafa göre daha az kusurlu olmalı ve tazminat ödemesi istenen taraf ise kusurlu olmalıdır. Manevi tazminat talebinde bulunan kişinin boşanma sırasında kişilik haklarının saldırıya uğramış olması ve kişilik haklarının saldırıya uğramasıyla boşanması arasında bir bağ olması gerekmektedir. Manevi tazminata boşanma davası sırasında başvurulacağı gibi boşanmadan sonra doğacak zararların önüne geçmek içinde boşanmadan sonra bir yıl içinde de manevi tazminat davası açılabilme hakkı getirilmiştir. Bir yıldan sonra zaman aşımına uğramakta ve dava açılamamaktadır.

Manevi Zarar Ölçütü Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Borçlar hukukuna konu olan sözleşmeler çok çeşitle yapılabilmekle beraber sözleşme maddelerine uyulmaması, sözleşmelerin sebepsiz feshedilmesi ve maddelerin yerine getirilmemesi gibi sebeplerle taraflar birbirlerine karşı manevi maddi tazminat davaları açabilmektedir. Maddi zarar mal varlığında veya mal varlığının artışında eksilme olarak tanımlanabilirken manevi zarar kişilikte eksilme olarak tanımlanabilmektedir. Yani manevi zarar kişinin para dışında meydana gelen eksikliklerini ifade etmektedir. Manevi zarar hissiyatta meydana gelen zarardır ve buna değer biçme oldukça güçtür. Bu yüzden yaşadığı hassasiyet durumu ve psikolojik çöküşten kolay çıkışı sağlamak için para ile bu zararı tanzim yoluna gidilmektedir.

Manevi Tazminat Davaları Ne Kadar Sürer

Manevi tazminat davaları çeşitli hususların tespitine ve incelenmesine bağlıdır. Tarafların iddiaları, şahitler, deliller, mağdur tarafın yaşadığı kaybın belirlenmesi, gibi tespitler yapılmaktadır. Bilirkişi tarafından yapılan incelemeden sonra varsa tarafların itirazı incelenmektedir. Oldukça fazla hususu içinde barındıran tazminat tavaları yaklaşık olarak 1,5-2 yıl içerisinde sonuçlanmaktadır. Manevi tazminat davalarında önemli olan ve unutulmaması gereken husus dava sonunda alınan tazminatın zenginleşmeye sebebiyet vermemesidir. Manevi tazminat ceza değil tarafın yaşadığı mağduriyetin mağdur eden tarafından karşılamasıdır.