Nafaka Nedir ve Nafaka Türleri Nelerdir?

Nafaka nedir ve nafaka türleri nelerdir? sorusuna Av. Ömer KARTAL şöyle cevap vermektedir.                    

(Av. Ömer KARTAL’IN web sitesinden alıntıdır.)

Nafaka Nedir ve Nafaka Türleri Nelerdir?

Boşanma davası sırasında ve sonrasında taraflardan madden zorluk çekecek tarafa ve varsa çocuklara ödenmesi kanunlarca belirtilmiş ve miktarı ödeyecek kişinin mali durumuna göre değişen para nafaka olarak adlandırılmaktadır. Nafaka(Alimony) hukukumuzda dört şekilde sınıflandırılmıştır bunlar; tedbir nafakası(child support), yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakasıdır. Tedbir nafakası; boşanma davası bitene kadar verilmektedir. En kısa süreli nafaka tedbir nafakasıdır. Boşanma davası açan eş ayrı yaşama gibi durumu söz konusu olduğunda da hem kendisi hem de çocukları için bu nafakayı isteyebilir. Bu nafaka boşanma sırasında yaşanan ekonomik güçlüklerden korunmak amacıyla verilen bir nafaka çeşididir. Tedbir nafakası davayı açan taraf, kusur gibi unsurlar dikkate alınmadan mali gücü iyi olan tarafa verilen bir sorumluluktur. Boşanma davanın açılmasıyla alınabilen tedbir nafakası kararın kesinleşmesiyle sona erer.

Yoksulluk Nafakası Ne Zaman Sona Erer?

Yoksulluk nafakası; boşanma sırasında daha az kusurlu olan eşin evliliğin sonlanması sebebiyle düşeceği maddi zorluk neticesinde talep edeceği nafakaya yoksulluk nafakası denilmektedir. Bu nafakanın en önemli şartı nafaka talep eden tarafın diğer taraftan daha az kusurlu olması ya da tamamıyla kusursuz olmasıdır. Maddi zorluğa düşecek olması da bir diğer önemli husustur. Yoksulluk nafakası bir çeşit maaş gibidir, uzun süreli bir nafakadır. Yoksulluk nafakasının ne şekilde ödeneceği ve ileriki yıllarda nasıl artacağı mahkemede karara bağlanır. Bir nevi süresiz olan yoksulluk nafakası nafaka alan tarafın evlenmesi, taraflardan birinin ölümü halinden kendiliğinden sona ererken, nafaka alan tarafın evlilik dışı ahlaka uygunsuz şekilde beraberlik yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması gibi durumlarda nafaka yükümlüsü tarafından başvurularak mahkeme kararıyla kaldırılır.

İştirak Nafakası Şartları Nelerdir?

İştirak nafakası;  diğer adıyla çocuk nafakası olarak bilinir. Boşanma sonrası çocuğun bakım masraflarını karşılamak için talep edilen nafaka çeşitidir. İştirak nafakasının talep edilmesi için velayetin nafaka talep eden tarafta olması gerekmektedir. Hâkim bir talep olmasa da velayet kendisine bırakılmayan eşin evlilik birliğinden doğan çocuğun masraflarına ne şekilde katkı sağlayacağını karara bağlar. İştirak nafakası velayet kararının kesinleşmesiyle başlar müşterek çocuğun erginliğiyle sona erer. Velayet değişimi velayetin kaldırılması gibi durumlarla da iştirak nafakası sona erer. İştirak nafakasında tarafların kusuru aranmaksızın müşterek çocuğun yüksek yararı gözetilir.

Yardım Nafakası Yükümlüleri Kimlerdir?

Yardım nafakası(Help child support);boşanma ile ilgili olmayan yardım nafakası akrabalar arasındaki yardımlaşmadan doğmaktadır. Medeni kanunda belirtildiği üzere  (TMK364)yardım nafakasının yükümlüleri kan hısımlarından üst soy alt soy ve kardeşleridir. Nafaka isteyebilmek için isteyen tarafın yoksulluğa düşmüş olması, nafaka verecek tarafın ise mali durumunun iyi olması gerekmektedir. Yardım nafakasına başvurulurken mirasçılık sırası gözetilerek talepte bulunulmaktadır. Öncelikle altsoya alt soyun bulunmaması, yeterince veya hiç nafaka alınamaması durumunda üst soya başvurulmakta üst soydan yeterince veya hiç nafaka alamaması durumunda ise kardeşlere başvurulmaktadır. Kardeşlere yardım nafakası için başvurulurken kardeşin maddi olarak daha iyi durumda olması gerekmektedir. Mahkemece belirlenen yardım nafakası miktarı koşullara göre arttırılıp azaltılmakla beraber taraflardan birinin ölmesiyle kendiliğinden, yoksulluk durumunun ortadan kalması kanıtlanarak mahkeme kararıyla sona ermektedir.

Kimler Nafaka Alabilir?

İşten kovulanlar, asgari ücretle hayatını idame ettirenler, geçici işlerde çalışanlar, ev kadınları, oldukça düşük geliri olanlar nafaka alabilirler. Fakat eşiyle aynı maaşı alanlar, memur olarak çalışanlar, kira geliri olanlar, eşinden daha iyi maddi durumu olanlar, emekli maaşı olanlar, işsizlik maaşı olanlar gibi boşandıktan sonra maddi sıkıntıya düşmeyecek olan taraflar nafaka alamazlar.