İştirak Nafakası Nedir ?

İştirak nafakası nedir? sorusuna Av. Muhammed Emin DAĞLI şöyle cevap vermektedir.                    

(Av. Muhammed Emin DAĞLI’nın web sitesinden alıntıdır.)

İştirak Nafakası Nedir?

İştirak nafakası; boşanma durumunda çocuğun velayeti verilmeyen tarafın, verilen tarafa düzenli olarak çocuğun masrafları için ödediği nafakadır. Söz konusu masraflar çocuğun eğitim, sağlık, barınma ve sosyal giderleridir. İştirak nafakası nedir ve hangi mahkemeyle ilgilidir diye düşünenler bu davayı aile mahkemelerinde görüşecektir.

İştirak Nafakası Alabilenler
İştirak nafakası nedir konusu Medeni Kanunun 329. madesinde açıklanır. İştirak nafakası alanlar ya da almak için talepte bulunanlar çocuğun velayetini kazanmış eş, vasi, çocuğa atanmış kayyım ya da ayırt etme gücünü kazanmış çocuğun bizzat kendisidir. Ayırt etme gücünün hukuktaki adı temyiz gücüdür. Temyiz gücü elinde olmak aklen ve yaşca uygun durumda bulunmaktır.

İştirak Nafakası Hesaplama
İştirak nafakası hesaplamak konunun uzmanı hukukçular açısından bile oldukça güçtür. Kendisine danışılan avukatlar konuya hakim olmalarına rağmen net bir tutar söyleyememekte sadece duruma göre belli bir aralık belirtmektedir. Bunun sebebi iştirak nafakasının hesaplanmasında birçok etkenin etki etmesidir. Bu etkenler; söz konusu çocuğun yaşı, eğitim durumu, o günün şartlarına göre paranın alım gücü, anne ve babanın maddi getiri durumudur. İştirak nafakası nedir konusunu anlayanların aklına gelen ilk soru nafakanın tutarı olmasına rağmen bu konuda Medeni Kanun'da 330. ve 4. maddelere göre karar verilir. Bu maddelerde de net bir tutar yazmayıp genel çerçeve belirtildiğinden son karar aile mahkemesi hakiminindir. Medeni Kanun'da 182/3 maddesinde geçen kurala göre hakim sadece iştirak davasının görüldüğü yıl için değil gelecekteki yıllar için de iştirak nafakasının tutarını belirleyecek bir orana karar verebilir. Çünkü paranın alım gücü enflasyon durumlarına ve ülkenin genel durumuna göre her yıl değişmektedir. Hakimin iştirak nafakasını yıllara göre bağlayacağı oranlar şunlardır: TEFE/TÜFE, DİE, altın kuru, döviz kuru gibi.

İştirak Nafakası Süresi
İştirak nafakası ödeyenlerin merak ettiği konulardan biri de ömür boyu bu nafakanın ödenip ödenmeyeceğidir. Türk Medeni Kanunu 328/1 maddesinde yazılanlara göre iştirak nafakasındaki söz konusu çocuk onsekiz yaşını doldurursa, evlenirse ya da mahkeme kararıyla reşit olursa nafaka ödemesi biter. Ama bu durumu etkileyen bir kural da Türk Medeni Kanunu 182/2 maddesinde geçer. Çocuk onsekiz yaşını doldurmasına rağmen eğitim hayatı devam ediyorsa eğitiminin bitimine kadar iştirak nafakası ödenmeye devam edilir.

İştirak Nafakası Değiştirme
İştirak nafakasının miktarı değiştirilebilir mi diye düşünenler için söz konusu kararın alındığı durum ve şartlar değişirse değiştirilebilir. Örneğin dava görüldüğünde iştirak nafakası ödeyen kişi 2000 liralık bir maaş ile çalışırken, bir süre sonra kişinin maaşı 3000 lira olursa, iştirak nafakasını alan taraf mahkemeye bu durumu bildirir ve yeni bir tutar belirlenmesi için talepte bulunur. Ya da çocuk dava sırasında ilköğretime giderken, bir süre sonra liseye geçmesi ve eğitim masraflarındaki artıştan dolayı iştiak nafakasının arttırılması talep edilebilir.

İştirak Nafakasını Ödememe Durumu
İştirak nafakasını ödemek zorunda olan kişinin bu tutarı ödememesi durumunda İcra Mahkemeleri devreye girer. Kişiye ait mallardan satış gerçekleşir. Mal yoksa kişinin maaşına nafaka miktarınca el konulur. Maaş da yoksa kişinin hapis cezasıyla yagılanması sağlanır. İştirak nafakası davaları bir defa görülüp sonlandırılacak türden davalar değildir. Her duruma ve zamana karşı değişebilen iştirak nafakası için iki tarafın da haksızlığa uğramamak adına alanında uzman kişilere danışmaları ve birlikte hareket etmeleri gerekir. Türkiye'deki öcü dedektiflik firması olan İzmi Dedektiflik A.Ş. iştirak davaları için gerekli araştırmaları yapar, delilleri toplar ve hukuk personelleriyle yardım eder.